3. TEMA: DOĞAYI TANIYORUZ
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB2.2. Gözlemleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.9. Genelleme, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.17. Değerlendirme, KB3.1. Karar Verme, KB3.3. Eleştirel Düşünme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.3. Girişkenlik, E3.8. Soru Sorma
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık
D3. Çalışkanlık, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik
OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.3.1. Dinlemeyi/izlemeyi yönetebilme
c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
ç) Dinlediği konuya ilişkin düşüncelerini belirtmek için uygun zamanda söz alır.
T.D.3.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
b) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur.
ç) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.
g) Dinledikleri ve izlediklerindeki farklı durum, nesne ve karakterleri özelliklerine
göre sınıflandırır.
ı) Dinlediklerine/izlediklerine ilişkin düşüncelerini sözlü ve sözsüz iletişim unsurları
ile ifade eder.
T.D.3.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
b) Dinlediği/izlediği metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.
c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
T.D.3.5. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme
c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır.
T.K.3.1. Konuşmalarını yönetebilme
ç) Konuşma kurallarına uygun (ses düzeyi, nezaket ifadeleri, göz teması) bir biçimde
iletişimi sürdürür.
T.K.3.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
ç) Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metinlerdeki nesne ve kişileri karşılaştırır.
d) Konuşmalarında farklı karakter, olay ve nesneleri özelliklerine göre sınıflandırır.
e) Konuşmalarında zıt anlamlı sözcükleri kullanır.
T.K.3.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Konuşmanın özelliğine uygun olarak ses düzeyini ayarlar.
ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
e) Konuşmasındaki mesajları açık ve anlaşılır cümlelerle ifade eder.
f) Konuşmalarında içeriğe uygun zaman ifadelerini kullanır.
T.K.3.5. Konuşma sürecini değerlendirebilme
a) Başkalarının konuşmalarındaki hataları fark eder.
T.O.3.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.
T.O.3.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.
c) Okuduğu metinde geçen bilgilerin/olayların öncesi hakkında tahminde bulunur.
j) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metnin içeriği hakkında görüş
oluşturur.
T.O.3.3. Okuduklarını çözümleyebilme
a) Okuduğu metindeki karakter, olay, bilgi veya duyguları açıklar.
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
c) Okuduğu metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.
T.O.3.5. Okuma sürecini değerlendirebilme
a) Okuma sürecinde belirlediği hatalarını düzeltir.
b) Okuma sürecindeki olumlu davranışlarını sonraki okumalarına aktarır.
T.Y.3.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Verilen bir yazma görevini hazırlıksız yazar.
f) Belirlenen bir konuda yazma planı hazırlar.
T.Y.3.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
a) Metnin eksik bırakılan bölümlerini ön bilgilerinden hareketle devam ettirir.
d) Yazılarında karakter, olay ve nesneleri özelliklerine göre sınıflandırır.
f) Yazılarında eş anlamlı sözcükleri kullanır.
ğ) Ayrıntılı yönergeler yazar.
T.Y.3.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
a) Hedef kitle ve konunun özelliğine göre hazırladığı plana uygun yazar.
b) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
f) Büyük harfleri kuralına uygun yazar.
g) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem,
tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi, yay ayraç, üç nokta, eğik
çizgi) kuralına uygun kullanır.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
afetlere hazırlık, canlılar, çevre, doğa, doğal kaynaklar, doğal miras doğa olayları, tasarruf
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, öz değerlendirme, dereceli puanlama anahtarı ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma
becerilerinin birkaçını veya tamamını içeren bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin bir önceki temada yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda hedeflenen bilgi ve becerilere ulaştığı kabul edilmektedir.
Öğrenme çıktılarının daha önceki seviyelerde kazanılıp kazanılmadığı değerlendirilir.
Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik dinleme, okuma, konuşma ve yazma çalışmaları yaptırılır.
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal belirlenir. Materyal aracılığıyla soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma gibi etkinliklerle öğrencilerin metinle etkileşim kurmaları ve metnin içeriğini merak etmeleri sağlanır (E1.1)
Metnin başlığı ve görselleri incelenerek içeriği hakkında görüş oluşturulması istenir (KB2.2,KB2.10,KB2.12,E1.1). Görüşler sözlü bir şekilde ifade edilirken konuşma kurallarına uygun, konu dışına çıkmadan açık, net ve anlaşılır cümleler kullanılması beklenir (E1.5,E2.3,SDB2.1). Görseller inceledikten sonra görselle ilgili akıl yürütme yapılarak ulaşılan çıkarımlar kendi cümleleri ile ifade edilir. (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinle etkileşim esnasında, metin öncelikle öğretmen tarafından gelişme bölümünden başlanarak sesli bir şekilde okunur. Daha sonra öğrencilerden metnin gelişme bölümünü sessiz bir şekilde okumaları istenir. Gelişme bölümü okunan metnin öncesini tahmin etmeleri sağlanır (KB2.12,SDB2.1). Tahminler alındıktan sonra metnin tamamı uygun oturuş pozisyonunda metin-göz arasındaki uygun mesafeye ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek okunur. Metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurulmasını sağlayacak etkinlikler yaptırılır (KB2.7,KB2.16,SDB2.1). Öğrencilerden okuma sırasında yaptıkları ve kendilerinin belirledikleri noktalama, telaffuz, vurgu ve tonlama gibi hatalarını düzeltmeleri beklenir (KB2.17). Okuma esnasında edindikleri olumlu davranışları sonraki okumalarında kullanmaları istenir (KB2.15). Hatalarını düzeltip sonraki okumalarına aktarırken hatalarını gelişim fırsatı olarak değerlendirip sorumluluk kazanmaları sağlanır (D16). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında, dinleme kurallarına uymaları istenir (SDB2.1,D14). Metnin gelişme bölümü öğrenciler tarafından dinlenir. Gelişme bölümü dinlenen metnin öncesini tahmin etmeleri istenir (KB2.12,SDB2.1). Metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurmalarını sağlayacakları etkinlikler yaptırılır (KB2.7,KB2.16,KB3.3). Dinledikleri/ izledikleri metindeki durum, nesne ya da karakterleri özelliklerine göre sınıflandırmaları istenir (KB2.7,KB2.8,KB2.14,KB2.17). Dinleme/izleme sırasında sergilenen davranışların gözden geçirilmesi, olumlu davranışların diğer dinlemelere/izlemelere aktarılması istenir (SDB1.2). Bu süreçteki dinleme kurallarının uygulanışını değerlendirmek için gözlem formu, sürecin diğer aşamalarını değerlendirmek için ise çalışma kâğıdı kullanılabilir.
Öğrencilerden dinledikleri metinle ilgili görüşlerini belirtirken dinleme sürecini olumsuz etkilemeyecek şekilde konuşmaya dâhil olmaları istenir. Dinleme sırasında konuşmacının sözünü kesmeden konuşmaya nasıl dâhil olunabileceği söylenir (SDB2.1, E3.8, D14). Dinledikleri/izledikleri metinler hakkındaki düşüncelerini sözcükler, jest ve mimikler, beden duruşu, vurgu ve tonlamayla açıklamaları beklenir (KB2.14, KB2.15, SDB2.1). Konuşma sırasında ses düzeylerini dinleyicilerin duyabileceği şekilde ayarlamaları istenir (E1.2, E2.3, SDB2.1). Dinledikleri/izledikleri metin ile ilgili düşüncelerini anlatırken gerçekleştiği zamanı dikkate alarak geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman ifadelerini doğru kullanmaları istenir (KB1, KB3.1, E1.5, SDB2.1). Arkadaşlarının metin ile ilgili düşüncelerini anlatırken konuşma sırasında yaptıkları hataları fark etmeleri sağlanır (KB2.2, KB2.6, KB2.9). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi ve akran değerlendirme ile değerlendirilebilir.
Okudukları metinde yer alan karakterleri fiziksel, sosyal, duygu durumu gibi özelliklerine göre betimlemeleri istenir. Olay veya bilgiyi kısaca açıklamaları, duyguları ifade etmeleri sağlanır (KB2.14, SDB2.1, SDB2.3). Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metindeki ipuçlarından yararlanarak metnin konusunu bulmaları beklenir. Metinde verilmek istenen iletiyi belirlemeleri istenir (KB2.6, KB2.13, SDB2.1). Bu süreç, öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Metindeki nesne ve kişileri çeşitli özelliklerine göre karşılaştıracakları etkinlikler yaptırılır (KB2.7). Konuşmalarında farklı karakter, olay ve nesnelerin çeşitli özelliklerini belirleyerek sınıflandırmaları beklenir. Konuşmalarında varlıkları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırırken zıt anlamlı sözcükleri kullanmaları sağlanır (KB2.5). Metin içeriği ile ilgili görüşlerini belirtirken sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları istenir. Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Metindeki farklı karakter, olay ve nesnelerin çeşitli özelliklerini sınıflandırarak yazmaları istenir. Yazılarında eş anlamlı sözcükleri kullanmaları sağlanır. Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları beklenir (KB1, KB2.5, SDB2.1, E1.5). Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Bir konuya ilişkin bilgi, duygu ve düşüncelerini planlamaları istenir. Hedef kitle ve konunun özelliğini dikkate alarak hazırladıkları plana uygun yazı yazdırılır. Belirlenen bir konuya göre oluşturdukları planlarını yazıya aktarırken sorumluluk ve çalışkanlık değerlerine vurgu yapılır. Yazma planı oluşturulurken çalışkanlık değerine vurgu yapılır (KB1, KB2.2, KB2.6, D3, D16, SDB1.2). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Öğrencilere temanın içeriğine uygun, tamamlanmamış bir metin verilir ve ön bilgilerinden yararlanarak tamamlamaları istenir (KB1, KB2.6, KB2.9, KB2.14, KB2.15).
Belirlenen konunun/işin gerçekleştirilebilmesi için izlenmesi gereken adımlar planlanır. Planlanan adımlara uygun yönergeler doğru bir sırayla yazdırılır. Yönerge yazılırken noktalama işaretlerini uygun yerde kullanmaları beklenir. Yapılan aralıklı tekrarlar ile yazılarında noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanmayı beceri ve alışkanlığa dönüştürmeleri beklenir. Büyük harflerin kullanıldığı yerler hatırlatılır. Metinde büyük harflerin geçtiği yerleri bulmaları istenir. Büyük harflerin kullanıldığı örnek cümleler yazdırılır. Öğrencilere konuşmalarına başlamadan Türkçeyi kurallarına uygun kullanmanın önemine vurgu yapılır (D19). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte
okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde; oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme, şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma, canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından
yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğretmen, öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durumu gözden geçirir,durumla ilgili çıkarımda bulunur ve durumu değerlendirir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaştığı sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumları somut olarak belirtir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.