2. TEMA: ATATÜRK VE ÇOCUK

Bu temada Gazi Mustafa Kemal Atatürk, millî egemenlik, millî irade, millî kimlik, Millî Mücadele, kahramanlık, cesaret, fedakârlık, gazilik, şehitlik, vatanseverlik vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati
38
Alan Becerileri

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

Kavramsal Beceriler

KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.17. Değerlendirme, KB3.1. Karar Verme

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.2. Sorumluluk, E3.4. Gerçeği Arama

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma Becerisi), SDB2.1. İletişim

Değerler

D14. Saygı, D16. Sorumluluk

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Hayat Bilgisi, Görsel Sanatlar
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme

b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.

c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.

T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

a) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur.

b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.

e) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki iletileri doğruluk, gerçeklik açısından ön bilgileriyle karşılaştırır.

ğ) Dinlediklerine/izlediklerine yönelik düşüncelerini ifade eder.

T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.

T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme

ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.

d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.

e) Konuşmalarında selamlaşma ve hitap ile ilgili ifadeler kullanır.

T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

b) Görsellerden hareketle olayların oluş sırası hakkında tahminlerde bulunur.

c) Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metinlerdeki kişilerin benzer ve farklı yönlerini açıklar.

T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.

c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.

ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.

T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme

a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.

c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.

ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

a) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.

b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.

c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.

d) Okuduğu metindeki iletileri ön bilgileri ile karşılaştırır.

f) Okuduğu metindeki zıt anlamlı sözcükleri bulur.

T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme

b) Okuduğu metnin konusunu bulur.

T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.

T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

c) Bir sözcüğün anlamına ilişkin tahminlerini bağlamdan yararlanarak yazar.

ç) Eksik bırakılan bir metni tahminleri doğrultusunda yazarak tamamlar.

f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.

l) Yazılarında örneklendirmeye yer verir.

m) Dinlediği/izlediği veya okuduğu metindeki neden sonuç ilişkisini yazar.

T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.

c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.

f) Büyük harfleri kuralına uygun yazar. 

ğ) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi) kuralına uygun kullanır.

İçerik Çerçevesi

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

Anahtar Kavramlar

cesaret, cumhuriyet, İstiklâl Marşı, kahramanlık, Mustafa Kemal Atatürk, millî egemenlik, millî irade, Millî Mücadele, vatanseverlik

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, çalışma kâğıdı, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme kullanılarak değerlendirilebilir. Okuduğunu ve dinlediğini anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.

Köprü Kurma

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:

Bu temadaki okuma etkinliklerinde farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okumaları sağlanır. Her türlü basılı içerik, katalog, tabela, reklam panoları, kitap kapakları gibi çeşitli yüzeylerdeki farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okumaları sağlanır.

İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1).

Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu, metinde geçen bilgiler/ olaylar ve olayların oluş sırası hakkında tahminde bulunulur (KB2.10, KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Daha sonra öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma) sesli okuma ve öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Daha sonra öğrencilerden metni kurallarına uygun bir şekilde sessiz okumaları istenir (KB1). Okuma yapılırken ön bilgilerle bağlantı kurulması istenir. Sessiz okuma esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB3.1). Sessiz okuma tamamlandıktan sonra noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır (KB1). Sesli okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik yöntem ve tekniklerden faydalanılır. Sesli okumanın uygun oturuş pozisyonunda ve metinle göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek yapılması istenir. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme esnasında öğrencilere yaşantı ve ön bilgilerinden yararlanmaları, dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamlarına ilişkin tahminlerini metinde geçtiği anlamda bağlamdan bulması ve yazması sağlanır. Sonrasında bu tahmini çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) araştırılarak buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılmasına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1). Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri bir metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, KB2.14, KB2.15, E1.2). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusunu bulmaya yönelik çalışmalar yapılır (KB1). Metnin konusuna yönelik metinle etkileşim öncesinde yapılan tahminlerle metnin konusu arasındaki tutarlılık karşılaştırılır (KB2.7). Metne yönelik duygu ve düşüncelerin ifade edilmesi sağlanır (SDB1.3). Bu süreç; gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır (KB1, KB2.17). Metinle ilgili sorulara cevap verilmesi istenir. Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması esnasında uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1). Sorular cevaplanırken öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerin kendini ifade ederken öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusu buldurulduktan sonra öğrencilerden metnin konusu ile ilgili kendi yaşantılarından örnekler vermeleri istenir (KB2.10). Konuşma sırasında selam ve hitap ifadelerinin kullanılmasına, vurgu ve tonlamaya dikkat edilmesine, dinleyiciler ile göz teması kurulmasına, konuşma hızının ayarlanmasına, anlamlı ve kurallı cümleler kullanmalarına dikkat edilir. Konuşma esnasında duygu ve düşüncelerin fark edilmesi yoluyla iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metin okunurken zıt anlamlı sözcüklerin belirlenmesine ve belirlenen sözcüklerin cümle içinde kullanılmasına yönelik çalışmalar yapılır (KB1). Bu süreç, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme bittikten sonra metindeki iletilerin ön bilgilerle karşılaştırılarak doğruluk, gerçeklik açısından ifade edilmesi istenir (KB2.7, E3.4). Bu süreç; gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir. Metindeki iletilerin ön bilgiler ile karşılaştırılarak ifade edilmesine yönelik çalışma yapılır (KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metindeki karakterlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1). Karakterlerin benzer ve farklı yönlerinin yazılı veya sözlü ifade edilmesi sağlanır (KB2.7). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metindeki olayların neden sonuç ilişkisinin belirlenmesi sağlanır (KB1, KB2.16). Neden sonuç ilişkisi ile ilgili öğrencilerin yaşantısından örnekler vereceği yazma çalışmaları yapılır. Yazılarında anlamlı ve kurallı cümleler kurmaları, noktalama işaretlerini kurala uygun kullanmaları sağlanır (KB1). Bu süreç; dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Gelişme veya sonuç kısmı eksik bırakılmış bir metnin tahminlerden hareketle tamamlanmasına yönelik planlı yazma çalışmaları yapılır (KB1, KB2.13, D16). Metnin eksik bırakılan yeri tamamlanırken büyük harflerin kurala uygun yazılması ve noktalama işaretlerinin kurala uygun kullanılması sağlanır (E2.2). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.