1. TEMA: DEĞERLERİMİZLE VARIZ
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB2.3. Özetleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.20. Sentezleme, KB3.1. Karar Verme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim
D7. Estetik, D14. Saygı, D16. Sorumluluk
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
a) Dinleyeceklerini/izleyeceklerini amacına ve ilgi alanına uygun olarak seçer.
b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.
T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
c) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur.
ç) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur.
T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
a) Dinlediği/izlediği metindeki olayları belirler.
b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme
ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.
d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.
T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
a) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır.
e) Dinlediği/izlediği veya okuduğu bir metindeki olayları oluş sırasına göre kendi ifadeleriyle anlatır.
h) Konuşmalarını desteklemek için görseller kullanır.
T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.
c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.
ç) Konuşmalarında, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.
T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.
c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.
ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.
T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.
b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.
c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.
T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme
a) Okuduğu metindeki karakter, olay ve bilgileri açıklar.
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.
T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
a) Bir metinde eksik bırakılan cümleleri ön bilgilerini kullanarak yazar.
c) Bir sözcüğün anlamına ilişkin tahminlerini bağlamdan yararlanarak yazar.
b) Yarım bırakılan bir metni ön bilgilerinden hareketle yazar.
f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.
g) Dinlediği/izlediği veya okuduğu bir metindeki olayları oluş sırasına göre kendi ifadeleriyle yazar.
ğ) Basit yönergeler yazar.
T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.
c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.
g) Yazılarında yazım alanını uygun şekilde (yazıyı sayfaya hizalama, paragraf başı, satır sonuna sığmayan sözcükler vb.) kullanır.
ğ) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi) kuralına uygun kullanır.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
azim, çalışkanlık, nezaket, öz denetim, saygı, sevgi, sorumluluk alma
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, çalışma kâğıdı, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme kullanılarak değerlendirilebilir. Okuduğunu ve dinlediğini anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin birinci sınıfta yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.
Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
Öğrencilerin okuma materyaleri ile ilk karşılaştıklarında okuma materyallerinin temel bölümleri (ön kapak, arka kapak, içindekiler, organizasyon şeması, sözlük ve kaynakça) tanıtılır.
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma gibi etkinliklerle metinle iletişim kurulması ve metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metinde geçen bilgiler/olaylar ve metnin konusu hakkında tahminde bulunulur (KB2.10, KB2.11, KB2.12, KB2.16). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14,SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme esnasında metnin konusu ile ön bilgiler arasında bağlantı kurularak dinlenmesi ve okumalarda bu hususa dikkat edilmesi gerektiği vurgulanır (SDB1.1, KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Daha sonra metnin kurallarına uygun bir şekilde sessiz okunması istenir. Süreç kontrol listesi veya öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Sessiz okuma esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1, KB3.1). Sessiz okuma tamamlandıktan sonra noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik yöntem ve tekniklerden faydalanılır (E3.1). Sesli okumanın uygun oturuş pozisyonunda ve metinle göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek yapılması istenir. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi veya öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14, E3.2). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Metnin uygun (giriş bölümünün sonu, gelişme bölümünün sonu gibi) bölümlerinde metin durdurularak olayların öncesi ve sonrası hakkında tahminde bulunulmasına yönelik çalışmalar yapılır (KB2.12, KB2.10). Dinleme esnasında metindeki olayların belirlenmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusu ile öğrencilerin ön bilgileri arasında bağlantı kurulmasını sağlamaya yönelik çalışmalar yaptırılır (SDB1.1, KB2.7, KB2.20). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamlarına ilişkin tahminlerini metinde geçtiği anlamda bağlamdan bulması ve yazması sağlanır. Sonrasında bu tahmini çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılmasına yönelik çalışmalar yaptırılır. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri bir metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, E1.2). Bu süreç, kontrol listesi ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusuna ve metinde yer alan olaylar/bilgilere yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. İpuçları ile metnin konusu ve olaylar/bilgiler buldurulur (KB1, KB2.10, KB2.11). Yapılan tahminlerin doğruluğunun kontrol edilmesi sağlanır (KB2.8). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusu buldurulduktan sonra metnin konusu ile ilgili öğrencilerin kendi yaşantılarından örnekler anlatmaları istenir. Konuşma sırasında olayların oluş sırasına göre anlatılması, konuşmaları desteklemek için dinleyicilerle göz teması kurulması, konuşma hızının ayarlanması, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek konuşulması ve sözcüklerin yerinde, anlamına uygun kullanılması istenir (SDB1.2). Konuşma etkinlikleriyle iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1, D16). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi, çalışma kâğıdı, dereceli puanlama anahtarı veya oyun temelli değerlendirme kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin okunduktan sonra metindeki karakter, olay ve bilgilerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1, KB3.1). Bu süreç, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır (KB1). Etkinliklerin yazılı şekilde ifade edildiği kısımlarda yazının sayfaya hizalanması, paragraf başı kullanılması ve satır sonuna sığmayan sözcüklerin kurala uygun yazılması istenir. Yazılarında anlamlı ve kurallı cümleler kurmaları, noktalama işaretlerini kurala uygun kullanmaları sağlanır (KB1). Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1). Öğrencilerin konuşmaları sırasında kendi potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrenciler kendini ifade ederken öğrencilere öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5, SDB2.1). Bu süreç; gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden sınıf içerisinde dinlediği/izlediği metnin konusu ile ilişkili ilgi alanlarına uygun metin seçip dinleme/izlemeleri istenir (KB1, E1.2). Öğrencilerden seçip dinledikleri/izledikleri metnin konusu ile sınıf içerisinde dinlediği/izlediği metnin konusu arasında bağlantılar kurarak kendilerini sözlü veya yazılı olarak ifade etmeleri istenir (KB1, KB2.7). İfadelerini desteklemek için görseller oluşturulur (KB1, E3.3). Görsel oluşturulurken görselin kendi bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılır (D7). Bu süreç; kontrol listesi, gözlem formu, performans görevi, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde yer alan olayların oluş sırasına göre ifade edildiği yazma çalışmaları yaptırılır. Daha sonra farklı bir etkinlik olarak metin veya cümlelerdeki eksik bırakılan yerlerin ön bilgilerden hareketle uygun ifadelerle tamamlanmasına yönelik çalışmalar yapılır (KB2.20, KB2.13, KB2.3). Yazma çalışmasına başlanılmadan önce eksik bırakılan kısmın zihinde tasarlanması istenir. Bu süreç; gözlem formu, performans görevi, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Düzeye uygun yönergeler yazılmasına yönelik etkinlikler yapılır (KB1). Bu süreç, kontrol listesi kullanarak değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.