2. ÖĞRENME ALANI: SAĞLIĞIM VE GÜVENLİĞİM

Bu öğrenme alanının içeriğini; sağlıklı büyüme ve gelişmeyi etkileyen etkenler, kişisel alan sınırlarını koruma, trafik işaret levhaları ve acil durumlarda yapılması gereken doğru davranışlar oluşturmaktadır. Bu doğrultuda öğrencilerin sağlıklı bir yaşama dair temel yetkinliklerini ve güvenli bir ortamda yaşam becerilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.
Ders Saati
24
Kavramsal Beceriler

KB1. Temel Beceriler, KB2.4. Çözümleme

Eğilimler

E3.7. Sistematik Olma, E3.10. Eleştirel Bakma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim

Değerler

D8. Mahremiyet, D12. Sabır, D13. Sağlıklı Yaşam, D16. Sorumluluk, D18. Temizlik

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Trafik Güvenliği
Beceriler Arası İlişkiler
SDB2.1. İletişim
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

HB.2.2.1. Sağlıklı büyüme ve gelişme ile alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi çözümleyebilme
a) Sağlıklı büyüme ve gelişme için yapılması gerekenleri belirler.
b) Alışkanlıklarını belirler.
c) Sağlıklı büyüme ve gelişme ile alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi belirler.

HB.2.2.2. Kişisel alanının sınırlarını koruyabilme

HB.2.2.3. Temel trafik işaret levhalarını tanıyabilme

HB.2.2.4. Acil bir durumda yetkililerle etkili iletişim kurabilme
a) Acil bir durumu yetkililere ifade ederken dikkat edilmesi gerekenleri açıklar.
b) Acil bir durumda yetkililerin yönlendirmelerini dinlerken dikkat edilmesi gerekenleri açıklar.

İçerik Çerçevesi

Sağlıklı Büyüme ve Gelişmeyi Etkileyen Etkenler
Kişisel Alan Sınırlarını Koruma
Trafik İşaret Levhaları
Acil Durumlardaki Davranışlar

Anahtar Kavramlar

alışkanlıklar, kişisel alan, güvenlik, trafik işaret levhaları, acil durum

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; portfolyo, performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, rol oynama, canlandırma, anekdot kaydı, kart gösterme tekniği, etkileşimli uygulamalar, öz değerlendirme formu, çalışma yaprağı vb. kullanılarak değerlendirilebilir. Bütüncül değerlendirme için tüm öğrenme çıktılarından oluşan bir izleme testi uygulanabilir.
Öğrencilerden sınıf içi performans görevi olarak “resimli trafik işaret levhaları albümü” oluşturmaları istenebilir. Albümler; temel trafik işaret levha görsellerinin yer alması, levhaların anlamlarının doğru yazılmış olması gibi temel kriterleri içeren dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencinin sağlıklı büyüme ve gelişmenin öneminin farkında olduğu kabul edilmektedir.
Kişisel alanının sınırlarını belirleyebildiği kabul edilmektedir.
Yaya ve yolcuların uyması gereken trafik kurallarına ilişkin ön bilgileri olduğu kabul edilmektedir.
Acil durumlarda neler yapması gerektiğine ilişkin ön bilgilerinin olduğu kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin sağlıklı büyüme ve gelişme ile alışkanlıkları arasındaki ilişkileri çözümlemeleri, iletişim kurarken kişisel alan sınırlarını korumaları, kendi güvenliği için trafik kuralları ve acil durumlardaki davranışları geliştirmeleri amacıyla aşağıdakilere benzer sorular sorulabilir:

• Sağlıklı büyüme ve gelişme için hangi alışkanlıklara sahip olmamız gerekir?
• “Kişisel alan” denildiğinde ne anlıyorsunuz?
• “Acil durum” denildiğinde aklınıza neler geliyor?
Öğrencilere sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilgili zihin haritası yaptırılabilir.
Öğrencilerden trafik kurallarını canlandırmaları istenebilir.

Köprü Kurma

Öğrencilerden sağlıklı yaşamaya yönelik davranışlarına günlük hayattan örnekler vermeleri istenir. Kişisel alan sınırlarını nasıl belirledikleri ve bu alanı nasıl koruyabileceklerine yönelik düşüncelerini ifade etmeleri istenir. Günlük yaşamlarında karşılaştıkları trafik işaret levhalarına örnekler vermeleri istenir. Öğrencilerden acil bir durumda 1-1-2 Acil Çağrı Merkezini aradıklarında nasıl iletişim kurabileceklerine yönelik düşüncelerini ifade etmeleri istenir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

HB.2.2.1
Öğrencilerin sağlıklı büyüme ve gelişme ile alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi çözümleyebilmeleri (KB2.4) beklenir. Sağlıklı büyüme ve gelişme için yapılması gerekenleri belirlemeleri (a) istenir. Öğrencilere konu ile ilgili görsel, animasyon, video, infografik gibi eğitici içerikler sunulur (OB4.2). Öğrencilerden sunulan içeriklerden sağlıklı büyüme ve gelişme için yapılması gerekenlere ilişkin elde ettikleri bilgileri listelemeleri ve alışkanlıklarını buna göre belirlemeleri (b) beklenir. Bunun için sağlıklı ve sağlıksız besinleri ayırt etmeleri (D13.1), temizlik, kişisel bakım, ağız ve diş sağlığı, uyku ve sporun sağlığa faydaları (D13.2) gibi konulardaki tutum ve davranışlarına yönelik öz değerlendirme yapmaları istenir. Öğrencilerden sağlığıyla ilgili kendilerine karşı görevlerini yerine getirmeleri (D16.1) beklenir. Bu konuda kişisel temizlik ve bakımına önem vermesi (D18.1), yaşadığı ortamın temizliğine dikkat ederek yaşadığı alanı temiz ve düzenli tutması (D18.2) beklenir. Bu süreçte konu ile ilgili davranışların yer aldığı bir öz değerlendirme formu ya da kontrol listesi kullanılır. Öğrencilerden sağlıklı büyüme ve gelişme ile alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeleri (c) beklenir. Öğrencilere konu ile ilgili düşüncelerini ifade etmeleri için büyük grup tartışması, öğrenme halkası gibi teknikler kullanılarak etkinlikler yaptırılır. Bu etkinliklerle öğrencilerin insan sağlığını korumak için neler yapması gerektiğini bilmesi ve önemsemesi (D13.4) beklenir. Öğrencilerin uyku, beslenme, kişisel bakım, temizlik ve sporun sağlıklı büyüme ve gelişmeye etkilerini değerlendirmeleri (E3.7) beklenir. Süreç; eşleştirmeli, doğru-yanlış, kısa cevaplı gibi maddelerden oluşan bir çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir. Çalışma yaprakları öğrenci portfolyolarına dâhil edilir.

HB.2.2.2
Öğrencilerden kişisel alanının sınırlarını koruyabilmeleri (KB1) beklenir. Bunun için fiziksel temas sınırları, duygu, düşünce ve kişisel bilgilerin ne kadarının başkalarıyla paylaşılacağı gibi hususlarda kişisel alan sınırlarını korumanın önemini fark etmeleri istenir. Kavramsal karikatür, üç doğru ve bir yanlış gibi tekniklerle kişisel sınırları korumanın güvenlik açısından önemine yönelik etkinlikler yapılır. Öğrencilerden kişisel alan sınırlarını ihlal eden davranışları belirlemeleri ve kişisel alanını korumaları (D8.1) istenir. Kişisel bilgilerin gizliliğinin korunması için ne yapılması gerektiğini bilmeleri (D8.2) beklenir. Öğrencilerden yüz yüze veya çevrim içi ortamlarda kişisel alan sınırlarını korumaya yönelik uygun davranışlar göstermeleri beklenir. Kimlik, fotoğraf, adres, çevrim içi araçlarda kullanılan şifreler gibi kişisel bilgilerini paylaşmamaları, tanımadığı kimselerle iletişim kurmamaları, kişisel alanlarına istemedikleri birinin girmesine izin vermemeleri, bir kişinin davranışından rahatsızlık hissetme durumunda aile büyüğüne haber verme, ortamdan hızlıca uzaklaşma, yüksek sesle yardım isteme gibi durumlara yönelik (E3.10) düşüncelerini ifade etmeleri (SDB2.1, SDB2.1.SB2) sağlanır (OB2.1). Öğrencilere konu ile ilgili örnek olaylar sunulur. Öğrencilerden konuyu canlandırma, dön-konuş gibi tekniklerle sunmaları ve kişisel sınırlarını korumalarına yönelik çıkarımlar yapmaları istenir. Süreç sonunda öğrenciler anekdot kaydı ile değerlendirilebilir.

HB.2.2.3
Öğrencilerden temel trafik işaret levhalarını tanıyabilmeleri (KB1) beklenir. Bunun için temel trafik işaret levhalarını fark etmeleri istenir. Öğrencilere ışıklı işaret cihazı, yaya geçidi, okul geçidi, bisiklet yolu levhası gibi günlük hayatında karşılaşabileceği temel trafik işaret levhalarına ait görselleri içeren kamu spotu, kısa film, broşür gibi materyaller sunulur. Öğrencilerin belirtilen trafik işaret levhalarının anlamlarını fark etmeleri için soru-cevap, kart gösterme, trafik ışık kartları gibi teknikler kullanılarak çeşitli etkinlikler yaptırılır (OB4.2). Ayrıca öğrencilere sınıfta veya okul bahçesinde trafik işaret levhalarına ait görsellerin yer aldığı oyunlara ve etkileşimli uygulamalara yer verilir. Öğrencilerden temel trafik işaret levhalarını ifade etmeleri beklenir. Trafik işaret ve levhalarını bilmenin toplumsal kurallara uygun hareket etmelerini sağlayacağı ve bunun topluma karşı görevlerini yerine getirmek olduğu (D16.2) vurgulanır. Konu ile ilgili bilgi kartları hazırlamaları ya da resim çizerek temel trafik işaret levhalarının anlamlarını ifade etmeleri istenir. Öğrencilerden trafik işaret levhalarının gerekliliği ile ilgili görüşlerini paylaşmaları istenir. Öğrenciler trafik işaret levhalarının anlamlarına ilişkin eşleştirme, doğru-yanlış maddeleri gibi etkinliklerin yer aldığı etkileşimli uygulamalar ile değerlendirilebilir.

HB.2.2.4
Öğrencilerden acil bir durumda yetkililerle iletişim kurabilmeleri (SDB2.1, SDB2.1.SB1, SDB2.1.SB3) beklenir. Acil bir durumda 1-1-2 Acil Çağrı Merkezi aranarak yardım alınabileceği bilgisi vurgulanır. Öğrencilerden acil bir durumu yetkililere ifade ederken dikkat edilmesi gerekenleri açıklamaları (a) istenir. Acil bir durumla karşılaşıldığında 1-1-2 Acil Çağrı Merkezi yetkilisi ile kurulacak iletişimde acil durumun türü, yeri, zamanı, etkilenen kişi sayısı gibi bilgilerin verilmesi üzerinde durulur. Yetkilinin sorduğu sorulara kısa ve net cevaplar vermenin ayrıca arama yapıldığında sakin kalmanın, sabırlı olmanın ve olumlu düşünmenin önemi vurgulanır (D12.1). Öğrencilerden acil bir durumda yetkililerin yönlendirmelerini dinlerken dikkat edilmesi gerekenleri açıklamaları (b) beklenir. Bu aşamada 1-1-2 Acil Çağrı Merkezi yetkilisinin sözünü kesmeden ve yetkili onay verinceye kadar iletişimi sonlandırmadan onun yönlendirmelerini etkin bir şekilde dinlemeleri üzerinde durulur. 1-1-2 Acil Çağrı Merkezinin gereksiz yere meşgul edilmemesi gerektiği vurgulanır. Gereksiz yere telefonun meşgul edilmesinin kendilerinin ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokacağını fark etmeleri (D16.2) sağlanır. Bu sayede öğrencilerin toplumsal yaşamı düzenleyen kurallara uygun hareket etmesi (D16.1) üzerinde durulur.Öğrencilerden acil bir durumda iletişim kurmayı kolaylaştıran acil durum bilgi kartı hazırlamaları istenir. Öğrencilerden canlandırma, konuşma halkası gibi teknikler kullanarak konu ile ilgili çıkarımlar yapmaları beklenir. Süreç sonunda öğrenciler anekdot kaydı ile değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerin sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilgili araştırma yapmaları istenebilir.
Öğrencilerden yüz yüze veya çevrim içi iletişimde dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili sunum yapmaları istenebilir.
Öğrencilerin yaşantılarından yola çıkarak özgün bir trafik işaret levhası tasarlamaları sağlanabilir.
Acil durumlarda iletişime yönelik hikâye yazmaları beklenebilir.

Destekleme

Öğrencilere sağlıklı büyüme ve gelişmeye, yüz yüze veya çevrim içi iletişimde dikkat edilmesi gerekenlere yönelik çizgi film, animasyon, belgesel gibi eğitici içerikler izletilebilir.
Öğrencilerden öğrendiği bir trafik işaret levhasını çizmeleri istenebilir.
Sunulan acil durum örneğinden hareketle 1-1-2 Acil Çağrı Merkezi ile iletişim kurarken nelere dikkat edildiğine ilişkin bilgiler görsel ve işitsel materyallerle desteklenebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.