5. ÖĞRENME ALANI: DOĞA VE ÇEVRE

KB1. Temel Beceriler, KB2.2. Gözlemleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB.2.7. Karşılaştırma

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E2.1. Empati, E3.8. Soru Sorma

D5. Duyarlılık, D9. Merhamet, D14. Saygı, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D18. Temizlik

OB4. Görsel Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

HB.1.5.1. Yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıkları gözlemleyebilme
a) Yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıklara ilişkin veri toplar.
b) Yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıklara ilişkin topladığı verileri sınıflandırır.

HB.1.5.2. Modeller üzerinden gök cisimlerini karşılaştırabilme
a) Modeller üzerinden gök cisimlerinin (Güneş, Dünya ve Ay) özelliklerini belirler.
b) Modeller üzerinden gök cisimlerinin (Güneş, Dünya ve Ay) benzerlik ve farklılıklarını listeler.

HB.1.5.3. Afet türlerini tanıyabilme

HB.1.5.4. Geri dönüştürülebilen atıkları sınıflandırabilme
a) Geri dönüştürülebilen atıkları belirler.
b) Geri dönüştürülebilen atıkları ayrıştırır.
c) Geri dönüştürülebilen atıkları adlandırır.

Doğayı Gözlemleme
Gök Cisimleri (Güneş, Dünya, Ay)
Afetler
Geri Dönüşüm

doğa, gök cisimleri, afet, geri dönüşüm

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, çalışma yaprağı ve proje görevi ile değerlendirilebilir. Öğrencilerden istenen afiş, poster, zihin haritası, renkli çizimler ve basit resimli sınıflandırma listeleri gibi ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. 

Sınıf içi proje görevi kapsamında öğrencilerden gruplar oluşturmaları ve geri dönüştürülebilen atıkları toplayıp sınıflandırmaları istenebilir. Oluşturulan gruplardan kâğıt, cam, plastik, metal ve pil gibi geri dönüşüm ürünlerini toplamaları, bunları uygun gruplara ayırmaları istenebilir. Süreç sonunda öğrenme galerisi yöntemi kullanılarak projelerini sunmaları istenebilir. Öğretmen, süreci gözlem formu veya grup değerlendirme formu ile değerlendirebilir. Öğrenciler de birbirlerini akran değerlendirme formu ile değerlendirebilir. 

Öğrencilerin doğaya ilişkin gözlemleri olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin Güneş, Dünya ve Ay'a ait gözlemleri olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerden görsel kavram haritasından Güneş, Dünya ve Ay görsellerini işaretlemeleri istenebilir.
Öğrencilerin afetler hakkındaki ön bilgileri çeşitli görseller kullanılarak incelenebilir.
Geri dönüştürülebilecek materyallere ilişkin bilgi düzeyleri, görsellerle desteklenmiş çalışma yaprağı, etkileşimli materyal gibi içeriklerle incelenebilir.

Öğrencilerden doğa ile ilgili gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak doğadaki varlıklara ilişkin çıkarımlarda bulunmaları beklenir. 

HB.1.5.1 

Öğrencilerden yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıkları gözlemleyebilmeleri (KB2.2) istenir. Bunun için öğrencilerden çeşitli doğa etkinlikleri ile yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıklara ilişkin veri toplamaları (a) beklenir. Bu aşamada öğrencilere okul bahçesi veya yakın çevresinde belirlenen bir alanda doğa ile ilgili gözlem yapma fırsatı verilir. Soru-cevap, konuşma halkası, öğrenme günlükleri gibi yöntemler kullanılarak öğrencilerden doğadaki varlıklara örnekler vermeleri istenir. Öğrencilerden not alma, resim çizme, fotoğraf çekme gibi (OB4.1, OB4.2) yollarla veri toplamaları beklenir. Gözlem sırasında öğrencilerin çevrelerine duyarlı olmaları vurgulanır (D5.2). Öğrencilerin doğaya, tüm canlılara karşı duygusal bağlarını güçlendirmeleri ve doğaya saygı duymanın önemine yönelik empati geliştirmeleri (E2.1), (D14.3) desteklenir. Doğaya ve bütün canlılara karşı sevgi göstermeleri üzerinde durulur (D9.3, D15.1).  Bunun için canlandırma ve rol oynama gibi teknikler kullanılarak çeşitli etkinlikler yaptırılır. Ayrıca veri toplama sürecinde karşılaşılan zorlukların üstesinden gelme konusunda öğrencilerin azim göstermeleri (E1.3) teşvik edilir. Öğrencilerden yakın çevresinde bulunan doğadaki varlıklara ilişkin topladığı verileri sınıflandırmaları (b) sağlanır. Öğrencilerden gözlemlerini yansıtan afiş, poster gibi ürünler hazırlamaları istenir. Oluşturulan ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

HB.1.5.2
Öğrencilerden Güneş, Dünya ve Ay'a ilişkin modeller üzerinden karşılaştırma yapabilmeleri (KB2.7) beklenir. Öğrencilere modeller üzerinden gök cisimlerinin özelliklerini belirlemeleri (a) istenir. Konu gök cisimlerinin büyüklüklerine ve şekillerine ilişkin özellikler ile sınırlı tutulur. Bu süreçte öğrencilere gök cisimleriyle ilgili kısa film, belgesel, fotoğraf, görseller gibi eğitici içerikler sunulur (OB4.1). Öğrencilerin Güneş, Dünya ve Ay'a ilişkin sorular sorması (E3.8) için beyin fırtınası, soru-cevap gibi teknikler kullanılır. Öğrencilerden modeller üzerinden gök cisimlerinin benzerlik ve farklılıklarını listelemeleri (b) beklenir. Öğrencilere Güneş, Dünya ve Ay`ın şekil ve büyüklük açısından benzerlik ve farklılıklarına yönelik renkli çizim, basit resimli sınıflandırma listesi, zihin haritası gibi yollarla bir ürün oluşturmaları önerilir. Süreç; eşleştirmeli, doğru-yanlış, kısa cevaplı gibi maddelerden oluşan bir çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir. Çalışma yaprakları öğrenci portfolyolarına dâhil edilir.

HB.1.5.3
Öğrencilerden afet türlerini tanıyabilmeleri (KB1) istenir. Öğrencilere deprem, sel, yangın, heyelan, çığ gibi afetlere ilişkin belgesel, animasyon, infografik gibi eğitici içerikler sunulur. Afetlerle ilgili fikir taraması, tek kelimelik tamamlama soruları gibi etkinlikler yapılarak konunun önemine dikkat çekilir (SDB2.2). Öğrencilerin örnek olaylardan yararlanarak afet türlerini tanımaları ve afetlerin özelliklerini ifade etmeleri istenir (D5.3). Öğrencilerin konu ile ilgili soru sormaları teşvik edilir. (E3.8). Öğrencilerden afetlerle ilgili bilgilerini somutlaştırmak amacıyla afiş, broşür gibi ürünler hazırlamaları istenir. Ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

HB.1.5.4
Öğrencilerden geri dönüştürülebilen atıkları sınıflandırabilmeleri (KB2.5) beklenir. Kâğıt, plastik, cam, pil, metal gibi geri dönüştürülebilen atıkları belirlemeleri (a) sağlanır. Bunun için sınıfa çeşitli atık maddeler getirilir. Bu maddelerin geri dönüşümü hakkında beyin fırtınası, eşleştirme kartları gibi teknikler kullanılarak (E1.1) geri dönüşümün önemine dikkat çekilir. Öğrencilere geri dönüştürülebilen atıkların neden ayrıştırılması gerektiği hakkında kısa film, kamu spotu, animasyon, video gibi eğitici içerikler sunulur. Bu içeriklerle öğrencilerin geri dönüşüm konusundaki farkındalıkları artırılır (OB8.1). Öğrencilerden geri dönüştürülebilen atıkları ayrıştırmaları (b) beklenir. Bunun için öğrencilere geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen ürünlerin görsellerinin yer aldığı bir çalışma yaprağı sunulur. Bu yaprakta öğrencilerin atıkları belirlemesi ve ayrıştırmasına yönelik çalışmalar yaptırılır. Öğrencilerden, atık maddeleri geri dönüştürülebilirlik durumuna göre ayrıştırmaları istenir. Ardından öğrencilere atık maddeleri doğru geri dönüşüm kutularına yerleştirme görevi verilir.Verilen bu görevde özverili davranışlar sergilemeleri istenir (D16.3). Öğrencilerin geri dönüştürülebilen atıkları adlandırmaları (c) beklenir. Atık adlandırmaya yönelik atık kutularının üzerine etiket hazırlamaları istenir. Tasarlanan ürünler, sınıfta ya da okulun belirlenmiş geri dönüşüm alanlarında sergilenir. Öğrencilerin çevreyi temiz tutmaları ve doğadaki varlıklara değer vermelerinin önemi vurgulanarak (D5.2,D18.3) sürdürülebilir çevre bilincinin artırılmasına katkı sağlanır (OB8.1). Geri dönüştürülebilen atıkları sınıflandırmaya yönelik sınıf içi grup proje görevi verilir. Öğrencilerden kâğıt, cam, plastik, metal gibi geri dönüştürülebilen atıkları toplamaları istenir. Sınıf gruplara ayrılır. Her gruba bir tür atık malzeme verilerek aynı tür atıkları bir araya getirme görevi verilir. Toplanan ve sınıflandırılan atık malzemelerin geri dönüşüm merkezlerine ulaştırılması sağlanır. Öğrencilerden süreç sonunda öğrenme galerisi yöntemini kullanarak projelerini sunmaları istenir. Bu görev için öğrencilere dört haftalık bir süre verilir. Öğretmen, süreci gözlem formu veya grup değerlendirme formu ile değerlendirebilir. Öğrenciler de birbirlerini akran değerlendirme formu ile değerlendirebilir.

Öğrencilerden doğayı gözlemlemeye yönelik etkinlikler planlamaları istenebilir.
Gök cisimleri ile ilgili çizimler yapmaları ya da zihin haritası oluşturmaları istenebilir.
Afetlere ilişkin afet eylem planı hazırlamaları istenebilir.
Geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik için geri dönüşüm atıklarını kullanarak özgün ürünler oluşturmaları ve sergilemeleri istenebilir.

Öğrencilerden doğadaki gözlemlerine yönelik resim yapmaları, şarkı söylemeleri ya da doğada yapmak istedikleri etkinlikleri anlatmaları istenebilir.
Oyun hamuru ya da kilden gök cisimlerini modellemeleri istenebilir.
Afet türlerini anlatan resim yapmaları istenebilir.
Öğrencilere atık malzemeler verilerek bunları uygun geri dönüşüm kutularına atmaları istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.