1. ÜNİTE: FELSEFENİN DOĞASI

SBAB13. Felsefi Sorgulama

E1.1. Merak, E2.1. Empati, E3.2. Odaklanma, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.9. Şüphe Duyma

SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı

FEL.10.1.1. Felsefenin anlamını ve gelişim sürecini sorgulayabilme
a) Felsefenin anlamını merak eder.
b) Felsefenin ortak bir tanımının olup olmamasına şüphe ile yaklaşır.
c) Felsefenin anlamına yönelik farklı görüşler üzerine derinlemesine düşünür.
ç) Felsefi düşüncenin ortaya çıkışı, tarihsel dönemlerinin genel özellikleri ve dünyadaki felsefe gelenekleri üzerine derinlemesine düşünür.
FEL.10.1.2. Felsefenin özelliklerini, farklı alanlarla ilişkisini ve işlevini sorgulayabilme
a) Felsefi düşüncenin özellikleri üzerine derinlemesine düşünür.
b) Felsefi soruların temel özelliklerini ifade ederek felsefi soru sorar.
c) Felsefenin bilim, din ve sanat alanlarıyla ilişkisine eleştirel yaklaşır.
ç) Felsefenin bireysel ve toplumsal işlevlerini tartışır.

Felsefenin Anlamı
Felsefi Düşüncenin Gelişimi
Felsefi Düşüncenin Özellikleri
Felsefi Sorunun Temel Özellikleri
Felsefenin Diğer Alanlarla İlişkisi
Felsefenin Bireysel ve Toplumsal İşlevi

bilgelik, felsefe, filozof, refleksiyon, sorgulama

Bu ünitenin öğrenme kanıtlarında ve öğrenme-öğretme uygulamalarında açık uçlu sorular, kelime ilişkilendirme testi, çalışma kâğıdı, kavram haritası, öz değerlendirme formu,
akran değerlendirme formu, dereceleme ölçeği, kontrol listesi, grup değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı ve performans görevi kullanılabilir.
Performans görevi: Öğrenciler, "Felsefe nedir? Filozof kime denir? Bildiğiniz filozoflar kimlerdir?
Felsefe ne işe yarar? Felsefe nasıl yapılır?" soruları hakkında röportaj yapar ve okul genel ağ sayfasında yayımlar.

Öğrencilerin bu ünitede ilişkilendirilen disiplinlerin temel niteliklerini, dünya medeniyetlerinin genel özelliklerini bildikleri kabul edilmektedir.

Ünitede ilişkilendirilen disiplinlerin temel amaçları ve ilkelerini, dünya medeniyetlerinin genel özelliklerini, felsefenin anlamına yönelik ünitede yer alan temel konu ve kavram bilgilerini değerlendirmek amacıyla öğrencilere kısa cevaplı sorular sorulur.

Felsefenin anlamına yönelik önceki öğrenmeleriyle bağ kurmaları için öğrencilere felsefeyle ilişkilendirilebilen yazılı, görsel veya işitsel materyaller verilir ve öğrencilerden felsefenin ne olduğu hakkındaki görüşleri alınır. Öğrencilerin felsefenin anlamına ilişkin bilgileri fark etmesi, felsefeye yönelik duygu ve düşüncelerinin açığa çıkarılması sağlanır.

FEL.10.1.1
Öğrencilerin felsefenin anlamına yönelik merak duyması, kesin tanımlardan şüphe duyması ve felsefenin anlamına dair farklı görüşler üzerine derinlemesine düşünmeleri amaçlanır.
Felsefenin terim anlamı bağlamında hikmet, sevgi ve arayış kavramlarının felsefeyle olan ilişkisine dikkat çekilir. Felsefenin düşünme ve bilgi bağına vurgu yapılır. Felsefe hakkında filozofların farklı tanımlarını içeren bir liste verilir. Bunlardan hareketle felsefenin anlamını açığa çıkaracak nitelikte açık uçlu sorular sorularak öğrencilerin görüşlerini ifade etmeleri sağlanır. Bu süreçte öğrenciler iş birlikli olarak kavram haritası hazırlayabilir, kelime ilişkilendirme çalışması yapabilir, görüşlerini yazılı veya sözlü olarak ifade edebilir. Felsefenin ortak bir tanımının mümkün olup olmadığı üzerine öğrencilerin etkili iletişim kurarak tartışmaları sağlanır (E3.9, SDB2.2, D4.2). Öğrencilere konuşma halkası veya akvaryum tekniği ile kısa bir tartışma yaptırılır (KB2.18). Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. Öğrencilerin felsefi düşüncenin ortaya çıkışı, tarihî dönemlerinin genel özellikleri ve dünyadaki felsefe gelenekleri üzerine derinlemesine düşünmeleri amaçlanır. Öğrencilere tarih şeridi üzerinde felsefi düşüncenin ortaya çıkışı ile tarihî dönemlerinin genel özelliklerinin yer aldığı bilgi görseli (infografik) verilir. Söz konusu dönemlerin sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik koşulları hakkında bilgiler bilgi görseline eklenir. Bu koşulların felsefi düşünceye olan etkisinin tartışılması sağlanır. Öğrencilere dünya felsefe geleneklerinin (Hint, Çin, Antik Yunan, Türk İslam, Fransız, Alman, Anglosakson ve Amerikan) özelliklerinin ve bazı filozoflarının (Kung-Fu-Tzu, Siddhartha Gautama, Lao Tzu, Thales, Sokrates, Platon, Aristoteles, Farabi, İbni Sina, Gazali, R. Descartes, J. Locke, I. Kant, J. Dewey, T. Mengüşoğlu) ilgilendiği felsefi konu ve problemlerinin yer aldığı bilgi görseli verilir (OB5, KB2.7). Öğrenciler, dünya felsefe geleneklerinin benzer ve farklı yönlerini iş birlikli olarak ayırt eder.Tüm süreçte öğrenciler, felsefenin gelişimini ve dünya felsefe geleneklerinin önemini anlamaya çalışır (E2.1, SDB2.3).

FEL.10.1.2
Öğrencilerin felsefi düşüncenin özellikleri üzerine derinlemesine düşünmeleri amaçlanır. Felsefi düşüncenin özellikleri ile ilişkili sorular, metinler veya karikatürler kullanılarak öğrencilerin ilgili konuya merak duymaları sağlanır (E1.1). Felsefi düşüncenin özelliklerini açıklamaları için öğrencilere felsefi düşüncenin temel özellikleri (hayret etme, merak etme, şüphe duyma, sorgulama, yığılımlı ilerleme; rasyonel, tutarlı, refleksif, eleştirel, sistemli ve evrensel olma) hakkında bilgilerin, açıklamaların ve açık uçlu soruların yer aldığı bir çalışma kâğıdı verilir. Öğrencilerin felsefi düşüncenin özelliklerini kendi cümleleri ile ifade etmeleri sağlanır (OB1). Yazma çalışması yaparken kendini ifade etme ile azimli olmanın önemini belirtir (D3.1). Süreçte öğrenciler bireysel ya da grup hâlinde kavram haritası oluşturabilir veya eksik verilen bir kavram haritasını tamamlayabilir. Öğrenciler bunları dijital araçlar yardımıyla da yapabilir. Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. Öğrencilerin felsefi soruların temel özelliklerini ifade ederek felsefi soru sormaları amaçlanır. Öğrencilere akademik yayınlardan hareketle felsefi sorunun özellikleri hakkında metinler verilir. Çıkarım yaptırılarak felsefi soruların niteliklerinin sıralanması sağlanır (KB2.10). Öğrencilerin yakın ve uzak çevresinde gözlemlediği sorunlar üzerine çeşitli felsefi sorular oluşturması ve bunların neden felsefi soru niteliğine sahip olduğunu açıklaması sağlanır (KB2.18). Düşün, eşleş, paylaş veya büyük grup tartışma tekniği kullanılabilir. Felsefenin diğer alanlarla ilişkisine eleştirel yaklaşmaları için öğrencilere felsefenin bilim, din ve sanat alanlarıyla ilişkisi hakkında sorular yöneltilir. Felsefenin bu alanlarla olan farklılıkları ve benzerlikleri hakkında öğrencilerin görüşleri alınır (KB2.7). Bu benzerlik ve farklılıkların yapılandırılmış grid üzerinden belirlenmesi sağlanır (E3.2). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. Öğrencilerin felsefenin bireysel ve toplumsal işlevlerini tartışmaları amaçlanır. Öğrencilerin bu işlevlerin neler olabileceği hakkında bireysel ya da gruplar hâlinde mantıksal temellendirme yaparak tartışmaları sağlanır (KB2.8). Öğrencilerden felsefenin işlevlerine ilişkin farklı görüşleri içeren bir liste oluşturması istenir. Öğrencilerin görüşlerin tutarlılığını ve geçerliliğini tartışarak onları kabul etmeleri veya reddetmeleri sağlanır (E3.7, KB3.3). Bu süreçte konuşma halkası veya akvaryum tartışma teknikleri uygulanabilir. Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir. Öğrenciler, performans görevi olarak "Felsefe nedir? Filozof kime denir? Bildiğiniz filozoflar kimlerdir? Felsefe ne işe yarar? Felsefe nasıl yapılır?" soruları hakkında farklı yaş ve meslek gruplarını temsil edebilecek kişilerle empati kurup onlara nezaketli davranarak röportaj yapar (D14.1). Yaptığı röportajları dijital veya yazılı olarak düzenler ve okul genel ağ sayfasında yayımlar (D3.2, D16.3, OB2). Öğrenci performansı, dereceli puanlama anahtarı veya dereceleme ölçeği ile değerlendirilir.

“Felsefe üzerine felsefe yapılabilir mi?” sorusu üzerine görüş geliştirilebilir.
Âşık Veysel ve Neşet Ertaş türkülerindeki felsefi ifadeler araştırılarak felsefenin diğer alanlarla ilişkisi incelenebilir.
* Farklı medeniyetlerde felsefeye katkısı olan kadın düşünür ve filozoflar hakkında bir sunu hazırlanabilir.

Felsefenin anlamını, temel kavram ve özelliklerini pekiştirmeye yönelik görsel, işitsel uyaranların ağırlıkta olduğu öğretim materyalleri kullanılabilir.
Felsefi soruların ayırt edilmesine ilişkin içeriği anlamayı kolaylaştıran yöntem ve öğretim materyalleri kullanılabilir. Günlük hayatla ilişkisinin daha görünür olduğu, yapılandırılmış örnek durum ve olaylardan yararlanılabilir.
Felsefenin diğer alanlarla ilişkisine, bireysel ve toplumsal işlevlerine yönelik öğrenme-öğretme uygulamalarında dijital materyaller kullanılabilir.
Dünyada öne çıkan felsefe geleneklerinin kavranması için dijital materyaller kullanılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.