3. ÜNİTE: GÜNCEL DİNÎ MESELELER

-

KB2.3. Özetleme, KB2.8. Sorgulama, KB2.14. Yorumlama

E1.3. Azim ve Kararlılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.8. Soru Sorma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D11. Özgürlük, D13. Sağlıklı Yaşam

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık

12.3.1. Güncel dinî meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemleri özetleyebilme
a) Güncel dinî meselelerin çözümünde kullanılan temel ilke ve yöntemlerle ilgili çözümleme yapar.
b) Güncel dinî meselelerin çözümünde kullanılan temel ilke ve yöntemlerle ilgili sınıflandırma yapar.
c) Güncel dinî meselelerin çözümünde kullanılan ilke ve yöntemleri açıklar.

12.3.2.Gıda maddeleriyle ilgili meseleleri yorumlayabilme
a) Gıda maddeleriyle ilgili meseleleri inceler.
b) Gıda maddeleriyle ilgili meselelerin hükümlerini kendisi için anlamlı hâle getirir.
c) Gıda maddeleriyle ilgili meseleleri doğru bir şekilde ifade eder.

12.3.3 Bağımlılıkla ilgili meseleleri sorgulayabilme
a) Bağımlılıkla ilgili meseleleri tanımlar.
b) Bağımlılıkla ilgili meseleler hakkında sorular sorar.
c) Bağımlılıkla ilgili meseleler hakkında bilgi toplar.
ç) Bağımlılıkla ilgili meseleler hakkında toplanan bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Bağımlılıkla ilgili meseleler hakkında toplanan bilgiler üzerinde çıkarım yapar.

12.3.4. Günlük hayatla ilgili meseleleri sorgulayabilme
a) Günlük hayatla ilgili meselelerden merak ettiklerini tanımlar.
b) Günlük hayatla ilgili meseleler hakkında sorular sorar.
c) Günlük hayatla ilgili meseleler hakkında bilgi toplar.
ç) Günlük hayatla ilgili meseleler hakkında topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Günlük hayatla ilgili meseleler hakkında topladığı bilgilerden çıkarımlar yapar.

12.3.5. Enam suresi 151-152. ayetlerinin mesajlarını özetleyebilme
a) Ayetlerde verilen mesajlarla ilgili çözümleme yapar.
b) Ayetlerin mealinde geçen konuları sınıflandırır.
c) Ayetlerde verilen mesajları açıklar.

Dinî Meselelerin Çözümünde Temel İlke ve Yöntemler
Gıda Maddeleriyle İlgili Meseleler
Bağımlılıkla İlgili Meseleler
Günlük Hayatla İlgili Meseleler
Kur’an’dan Mesajlar

bidat, haram, helal, hurafe, icma, içtihat, kul hakkı, mekruh, zaruratıdiniye, zaruratıhamse

Öğrenme çıktıları; 3-2-1 kartı, açık uçlu sorular, öğrenme günlüğü, tekzip metni / gazete
yazısı, çalışma yaprağı, dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinî meselelerin çözümünde belirlenen temel ilke ve yöntemlerle ilgili deneme yazısı oluşturma, performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi “konuyla ilgili bilgi toplama, bilgileri sınıflandırma, dil ve anlatım kurallarına uyma, kaynak kullanma” ölçütlerine göre dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Sonuç değerlendirmede performans görevleri kullanılabileceği gibi yazılı yoklamalar da
kullanılabilir.

Öğrencilerin helal, haram, caiz gibi dinî hükümler ve kavramları bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerden helal ve haram diye nitelendirilen davranışlara örnek vermeleri istenir. Bu
davranışların helal ve haram olarak nitelendirilmelerinin sebepleri sorularak ön bilgileri
kontrol edilmiş olur.

Güncel meselelerin bireyin hayatına yansımalarından hareketle dinin bu meselelerin çözümündeki yaklaşımını göz önünde bulundurarak değişim ve süreklilik bağlamında hayatla köprü kurulur.

DKAB.12.3.1
Güncel dinî meselelerin çözümünde kullanılan ilke ve yöntemlerin, İslam âlimlerinin üzerinde icma ettiği temel esas ve hükümlere ters düşmemesi, bu önerilerin “zaruratıdiniye” adı verilen ilkelere aykırı olmaması gerektiğine vurgu yapılır. İslam’ın ortaya koyduğu çözümlerin temel amacının, insanların can, nesil, akıl, mal ve din emniyetini (zaruratıhamse) güvence altına almak olduğuna dikkat çekilir. Ayrıca dinî mesellerin çözümünde “Defi mefasit celbi menafiden evladır.” ve “seddizerai” ilkelerinin önemine değinilir. Bu ilkelerden hareketle öğrenciler dinî meselelerin çözümünde kullanacağı temel ilke ve yöntemleri içtihat kavramı çerçevesinde inceler (E3.4). Öğrenciler ilke ve yöntemleri sınıflandırır ve açıklar. Bu süreçte anlam çözümleme tablosu ve düşün-eşleş-paylaş tekniği kullanılabilir (E3.5). Bu teknikle öğrenciler arasındaki iletişim geliştirilir (SDB2.1). Ölçme ve  değerlendirme uygulamalarında açık uçlu sorular kullanılabilir.

DKAB.12.3.2
Öğrencilere yiyecek ve içecekler konusunda “Eşyada asıl olan ibahadır.” ilkesi kapsamında “yasakların sınırlı, helaller alanının ise geniş olduğu” vurgulanır. Bu süreçte mekruh kavramına da yer verilir. İslam’a göre yenilmesi ve içilmesi yasaklanmış gıdalar, beyin fırtınası tekniğiyle örneklendirilir. Yiyecek ve içeceklerle ilgili yasakların delillerine ve hikmetlerine yer verilir. Genetiği ve öz niteliği değiştirilmiş yiyecek ve içeceklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerine değinilir. Öğrenciler verilen bu bilgiler doğrultusunda gıda maddeleri ilgili meseleleri bireysel olarak inceler. Öğrencilerin gıda maddeleri ile ilgili meseleleri anlamlı hâle getirmelerine rehberlik edilir ve doğru bir şekilde ifade etmeleri sağlanır. Bu süreçte örnek olay incelemesi yöntemi uygulanarak sağlıklı ve sağlıksız besinleri ayırt etmeleri ve dengeli beslenmenin önemini fark etmeleri sağlanır (E3.11, D13.1). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında 3-2-1 kartı kullanılabilir.

DKAB.12.3.3
“Bağımlılık konusunda merak ettikleriniz nelerdir?” sorusundan hareketle öğrenciler merak ettikleri konuları tanımlar ve sorular sorarlar (E3.8). Bu aşamada soru kutusu tekniği kullanılabilir. Uyuşturucu madde, alkol ve sigara kullanımı ile kumar oynamak gibi bağımlılığa neden olan zararlı alışkanlıklar ve teknoloji bağımlılığı hakkında bilgi verilir (SDB2.3). Öğrencilere uyuşturucu madde, alkol ve sigara kullanımı ile kumar oynamak gibi bağımlılığa neden olan zararlı alışkanlıkların İslam’da yasaklandığı vurgulanır. Konuyla ilgili ayet ve hadisler üzerinde durulur. Örnek olay yöntemiyle öğrencilerin uyuşturucu madde, alkol ve sigara kullanımı ile kumar oynamak gibi bağımlılığa neden olan zararlı alışkanlıkların olumsuz etkilerini fark etmeleri ve bu zararlı alışkanlıklarla azim ve kararlılıkla mücadele etme bilinci kazanmaları sağlanır (D13.3, E1.3). Bu meselelerle ilgili yapılandırılmış bir metin öğrencilerle paylaşılarak konu hakkında bilgi toplamaları sağlanır (OB1, SDB2.3). Öğrenciler topladıkları bilgilerin doğruluğunu öğretmen rehberliğinde değerlendirir ve elde ettiği bilgilerden çıkarım yapar. Bu süreçte zihin haritası tekniği kullanılabilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında tekzip metni / gazete yazısı yazma teknikleri kullanılabilir.

DKAB.12.3.4
“Günlük hayatta dinî hükmünü merak ettiğiniz konular nelerdir?” sorusundan hareketle öğrenciler merak ettikleri konuları tanımlar ve sorular sorar (E3.8). Bu aşamada soru kutusu tekniği kullanılabilir. Sağlık ve tıpla ilgili meseleler (otopsi, ötenazi, organ nakli, kan bağışı, haram maddelerle tedavi, dövme, estetik ameliyat ve intihar); toplumsal hayatla ilgili meseleler (akran zorbalığı, mobbing, telif hakkı ihlali ve kul hakkı kapsamındaki diğer konular), çalışma hayatıyla ilgili meseleler (işçi ve işveren hakları, iş sağlığı ve güvenliği, iş ve meslek ahlakı), yanlış inanışlar (ruh çağırmak, falcılık ve büyücülük gibi bidat ve hurafeler) hakkında bilgi verilir (SDB2.3). Bu meselelerle ilgili yapılandırılmış bir metin öğrencilerle paylaşılarak bilgi toplamaları sağlanır (OB1, SDB2.3). Öğrenciler, topladıkları bilgilerin doğruluğunu öğretmen rehberliğinde değerlendirir ve elde ettiği bilgilerden çıkarım yapar. Bu süreçte Philips 66 tekniği kullanılabilir (SDB2.2). Ahlaki muhakeme yaklaşımıyla öğrencilerin kişisel haklara ve fikri mülkiyet haklarına saygı göstermeleri sağlanır (D11.3, OB2). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında öğrenme günlüğü kullanılabilir.

DKAB.12.3.5
Enam suresi 151-152. ayetleri, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayımlanan matbu ve dijital meallerden bulunarak incelenir (OB2). Ayetlerin nüzul sebeplerine, ayetlerde geçen şahıslara, yerlere, konulara ve kavramlara yer verilir. Öğrenciler bu ayetlerde verilen mesajları çözümler ve sınıflandırır. Bu süreçte bilgi kartları kullanılabilir. Öğrenciler ayetlerde ele alınan konuları açıklar (SDB2.1). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında boşluk doldurma, doğru-yanlış, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türlerinden oluşan çalışma yaprağı kullanılabilir.

Öğrencilerin güncel dinî meselelerle ilgili İslam Araştırmaları Merkezinde yayınlanan bir
makaleyi okuyarak sunum yapmaları istenebilir.

Öğrencilere dinî meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemlerini anlatmak için görsel
ve işitsel materyallerle desteklenmiş dersler yapılabilir.
İslam’ın yiyecek ve içeceklerle ilgili hükümleri konusunda, görsel materyaller ve interaktif tartışmalar kullanılarak öğrencilerin konuyu derinlemesine anlamaları sağlanabilir.
Sağlık ve tıpla ilgili konuları araştırırken, öğrencilere çeşitli kaynaklar ve araştırma yöntemleri sunulur. Günlük hayatla ilgili meselelerin tartışılmasında öğrencilerin kendi deneyimlerini paylaşmaları teşvik edilebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.