6. ÜNİTE: AFETLER VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE
SBAB8. Coğrafi Sorgulama, SBAB7. Mekânsal Düşünme (SBAB7.2. Mekânın Coğrafi Koşullarını Tanımlama, SBAB7.3. Mekânsal Bağlantıları Çözümleme)
KB2.15. Yansıtma, KB3.1. Karar Verme
E2.1. Empati, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme
D3. Çalışkanlık, D5. Duyarlılık, D6. Dürüstlük, D12. Sabır, D16. Sorumluluk, D20. Yardımseverlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı
COĞ.10.6.1. Afetlerle mücadelede iyi uygulama örneklerini sorgulayabilme
a) Afetlerle mücadelede iyi uygulama örneklerine yönelik merak ettiği soruları sorar.
b) Afetlerle mücadelede iyi uygulama örnekleri ile ilgili bilgi toplar.
c) Afetlerle mücadelede iyi uygulama örnekleri hakkında elde ettiği bilgileri düzenler.
ç) Afetlerle mücadelede iyi uygulama örnekleri hakkında düzenlediği bilgileri çözümler.
d) Afetle mücadelede iyi uygulama örneklerine ilişkin çözümlediği bilgilerden çıkardığı sonuçları paylaşır.
COĞ.10.6.2. Afete dirençli yaşam alanlarının coğrafi koşullarını çözümleyebilme
a) Afete dirençli yaşam alanlarının coğrafi koşullarını tanımlar.
b) Afete dirençli yaşam alanlarında yer alan mekânsal unsurların kendi aralarındaki ilişkileri çözümler.
COĞ.10.6.3. Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamalarına karar verebilme
a) Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamalarına karar vermeyi amaç olarak belirler.
b) Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamalarına ilişkin bilgi toplar.
c) Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamalarına alternatif seçenekler oluşturur.
ç) Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamalarına alternatif oluşturduğu seçenekler üzerinden çıkarım yapar.
d) Mekânın özelliklerine göre afetlerden korunma uygulamaları arasından seçim yapar.
e) Mekânın özelliklerine göre seçtiği afetlerden korunma uygulamalarının sonuçları üzerinde yansıtma yapar.
COĞ.10.6.4. Afetlerden korunma amacı ile afet bilinci oluşturmanın faydalarını yansıtabilme
a) Afetlerden korunma amacı ile afet bilinci oluşturmanın faydalarına ilişkin deneyimlerini gözden geçirir.
b) Afetlerden korunma amacı ile afet bilinci oluşturmanın faydalarına ilişkin deneyimlerinden çıkarım yapar.
c) Afetlerden korunma amacı ile afet bilinci oluşturmanın faydalarına ilişkin çıkarımlarını değerlendirir.
Afetlerle Mücadelede İyi Uygulama Örnekleri
Afetlere Karşı Dirençli Yaşam Alanları
Afetlerden Korunma
Afet Bilinci
afet bilinci, afete dirençli toplum, afete dirençli yaşam alanı
Öğrenme çıktıları; öz/akran değerlendirme formu, tanılayıcı dallanmış ağaç, kontrol listesi, çalışma yaprağı, öğrenme günlüğü, performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Performans görevi olarak öğrencilerden bir afet seçmesi, bu afetle mücadelede farklı ülkelerdeki uygulamaları incelemesi ve bu uygulamaları karşılaştırması istenebilir. Elde edilen bilgilerden yararlanarak öğrencilerin sınıfta sunum yapması sağlanabilir. Performans görevi; bilgi toplama, bilgileri düzenlenme, ilişki kurma, sonuç çıkarma ve sunum yapma ölçütlerine göre değerlendirilebilir.
Öğrencilerin tehlike, risk ve afet kavramları ile afet türleri ve bütüncül afet yönetimi hakkında bilgi sahibi olduğu kabul edilmektedir.
Tehlike, risk ve afet kavramlarını içeren örneklerle ilgili soru-cevap etkinliği yapılabilir. Çeşitli afetleri yansıtan görseller üzerinden oluşumlarına göre afetler sınıflandırılabilir. Afetlerden korunabilmek için bütüncül afet yönetiminin önemi ile ilgili soru-cevap etkinliği yapılabilir.
Aynı özellikteki ekstrem bir doğa olayının farklı şekilde etkilediği (afete yol açma veya açmama) yerleşmelere ait görsel ve metinler incelenebilir. Öğrencilerin aynı doğa olayının farklı yerleşmelerdeki etkilerine ilişkin düşünceleri alınabilir.
COĞ.10.6.1.
Öğrencilere geçmiş yıllarda görülen afetlere ilişkin resim, fotoğraf ve/veya gravür örnekleri gösterilebilir. Sanatçıların afetleri belgelemek ve afetlerin etkisiyle harekete geçen duyguları paylaşmak üzere eser ürettikleri belirtilebilir (OB9). Bu eserlerin oluşturduğu duygular ile afete maruz kalmış kişilerin yaşamış olabileceği duygular karşılaştırılarak paylaşılabilir (E2.1, SDB1.1, D20.2). Afetlerin geçmişte yaşandığı, önlem alınmazsa bundan sonra da yaşanabileceği incelenen resim, fotoğraf ve/veya gravürler üzerinden ifade edilebilir (D5.3). Farklı ülkelerin afet riski taşıyan olaylara karşı geliştirdikleri çözümler ve iyi uygulama örneklerine yönelik sorular sorulur, bilgi toplanır ve gerekli düzenlemeler yapılır (SDB2.1, E3.7, E3.8). Öğrencilerin elde edilen bilgilerden hareketle ülkelerin deneyimleri ve gelişmişlik seviyeleri ile afetlere karşı mücadelede gerçekleştirdikleri uygulamalar arasındaki ilişkiyi çözümlemeleri ve bu çözümlemelerden sonuçlar çıkarmaları sağlanır. Bu sonuçlar, poster veya afişe dönüştürülerek paylaşılır (OB2). Öğrencilerin ürünleri, öz veya akran değerlendirme formlarıyla değerlendirilebilir ve öğrencilere geri bildirim verilir (SDB1.2).
COĞ.10.6.2.
Afete dirençli yaşam alanları ile diğer alanların coğrafi koşulları ayırt edilir. Bu ayrımda karşılaştırmalı analiz veya sınıflandırma tablosu kullanılabilir (E3.4, D3.3). Afete dirençli yaşam alanlarının coğrafi koşullarıyla ilgili bilgi toplanır. Bu alanlar, coğrafi koşullar ve afet türlerine göre sınıflandırılır. Elde edilen bilgiler, coğrafi temsillere dönüştürülür. Coğrafi temsiller üzerinden mekânsal unsurlar arasındaki ilişki çözümlenir (SBAB10.2, OB4). Konuyla ilgili kavram karikatürleri hazırlanarak tartışma yapılandırılabilir (SDB2.1). Öğrenmeler; tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid veya açık uçlu sorular ile değerlendirilebilir.
COĞ.10.6.3.
Yaşanılan yerde afete dönüşme riski taşıyan olaylara yönelik korunma uygulamalarının amacı belirlenir (D5.3). Bu amaç doğrultusunda afet türü ve afetlerden korunma uygulamaları hakkında bilgi toplanır (OB1, E3.4). Elde edilen bilgiler düzenlenerek afetlerden korunma yollarına alternatif seçenekler oluşturulur (E3.10). Öğrencilerden afetlerden korunma uygulamaları arasından yaşadıkları mekâna en uygun olanını seçmeleri ve buna yönelik çıkarımda bulunmaları istenir (D6.1, D12.1). Çıkarımlara ulaşma sürecinde deprem teması, örnek olay olarak ele alınabilir. Bu kapsamda öğrencilerden okul, sinema, ev, açık alan gibi farklı mekânlarda depreme yakalanmaları durumunda nasıl davranmaları gerektiğini drama yoluyla göstermeleri istenebilir. Çıkarımlardan hareketle afetlerden korunma uygulamaları arasından seçim yapılır. Seçilen uygulamaların sonuçları üzerinden yansıtma yapılır. Ayrıca deprem konusunda bilinçlendirmeyi artırabilmek için öğrencilerle birlikte deprem çantası hazırlanabilir. Öğrencilerden evlerinin depreme hazır olup olmadığına ilişkin bir kontrol listesi hazırlamaları ve bu listeyi aileleriyle incelemeleri istenebilir (SDB2.3,SDB3.1,SDB3.2,SDB3.3). Öğrenmeler, çalışma yaprağıyla izlenebilir.
COĞ.10.6.4.
Öğrencilerin afet kavramıyla ilgili ön bilgi ve deneyimleri gözden geçirilir. Ön bilgi ve deneyimler yoluyla afetlerden korunma amaçlı uygulamalar hakkında çıkarımlar yapılır. Bu çıkarımlar afetlerden korunma amacına göre değerlendirilir (E3.7). Afet bilinci ve afete dirençli toplum oluşturma amacıyla öğrenci topluluğu veya kulübü kurma yönünde bir çalışma yapılır (D6.1, D12.1, D16.2, D20.4, OB6). Kurulacak topluluk veya kulübün adı, amacı, çalışma alanları belirlenebilir. Ayrıca öğrenciler tarafından ilgili konuda seminerler düzenlenebilir (SDB2.1, SDB2.3, SDB3.3). Bu seminerlere velilerin de katılımı sağlanabilir. Öğrencilerden mahallelerindeki acil durum toplanma alanlarını tespit etmeleri ve aileleriyle birlikte bir aile afet ve acil durum planı hazırlamaları istenir (OB6). Çalışmalar öğrenme günlüğüyle değerlendirilebilir.
Bu ünitede performans görevi olarak öğrencilerden bir afet seçmesi, bu afetle mücadelede farklı ülkelerdeki uygulamaları incelemesi ve karşılaştırması istenebilir. Performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formlarıyla değerlendirilebilir (SDB1.2, SDB1.3).
Afetlerle mücadele eden kurum/kuruluşlara (Türk Kızılay, AFAD, UMKE vb.) yönelik saha çalışması planlanabilir. Öğrencilere uluslararası afetle mücadele altyapıları, *ulusal afet eylem planı ve il afet risk azaltma planları konularında araştırma görevleri verilebilir. Öğrenciler tarafından yapılan saha çalışmasının okul genelinde paylaşılabilmesi için fotoğraf sergisi düzenlenebilir ve sınıf dergisi çıkarılabilir.
Öğrencilerin ilgi ve seviyelerine uygun öğrenme hızında ilerleyebilmeleri, bağımsız öğrenme alışkanlığı kazanabilmeleri ve kendi öğrenmelerinde sorumluluk alabilmeleri için öğrenme sözleşmeleri kullanılabilir. Öğrencilerle birlikte bu ünite kapsamında onların ilgisini çekebilecek, gerçekçi ve başarılabilecek bir öğrenme görevi belirlenebilir. Öğrenme görevine ilişkin yapılacaklar ve zaman akışı belirlenerek öğrenciye süreci yönetme fırsatı verilebilir. Süreç sonunda öğrencilerle öğrenme görevinin gerçekleştirilme durumu ve görev süreci hakkında konuşulabilir. Performans görevi; afetlerden korunma ve afetlerle mücadele yollarına yönelik görsel, sunum vb. ürünlerin incelenmesi şeklinde düzenlenebilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.